Nieuw op de velden: een stroboscopische ‘knipperbril’ die topsporters moet helpen – zónder bril – sneller te reageren. Hoe werkt het? En trainen na de hockeyers binnenkort ook voetballers ermee?

Op het veld van De Terriërs in Heiloo worden discolampen opgesteld en zetten de hockeysters van hoofdklasseclub HDM futuristische brillen op, terwijl speciale attributen als ballen met kleurtjes en figuren, verlichte ‘smartgoals’ en ‘crazy catch frames’ worden klaargezet. Doen de hockeysters een spelletje lasergamen tijdens het trainingskamp? Nee, ze trainen hun ogen met een stroboscopische ‘knipperbril’, in combinatie met specifieke, sporttechnische oefeningen.

Verdedigster Manouk Vernij staat voor de ‘knippergoal’, een doek in het hockeydoel met lampjes die een voor een opflitsen.

Je hebt er vast al wel eens van gehoord. De knipperbril. Iets met beter waarnemen, zien, en daarmee je reactie vermogen verhogen. De bril heeft een stroboscopisch effect, waardoor een speler sneller en accurater gaat reageren, maar hoe zit het eigenlijk met deze bril en wie is toch die man achter de bril. Wij kregen enorm veel reacties nadat we een filmpje plaatsten waarin Gijs Segers met Dames 1 van MOP een paar seizoenen geleden trainde met deze bril, wij wilden dit met eigen ogen wel eens zien, dus spraken we Gijs Segers.

Gijs, kun je wat meer vertellen over je achtergrond en je passie voor sport? Het is geen schokkend verhaal, het is een verhaal dat je bij veel mensen kunt optekenen. Heel veel mensen zijn gek van sport en bewegen. Ik behoor daar ook toe, na de ALO ben ik het onderwijs ingestapt en heb daar een fantastische tijd gehad. Je beroep maken van je passie is natuurlijk een groot feest, het is een grote vakantie geweest. Lesgeven, buitenschoolse activiteiten tot 18.00 u, bergtrektochten, skivakanties etc. Genieten! Daarbij kwam natuurlijk ook trainen en coachen. In mijn geval hockey. Daarin ben ik nu 30 jaar bezig. Gedurende al die activiteiten is mijn passie mijn grootste valkuil gebleken. Je wilt veel meer dan mogelijk is in deze specifieke wereld en dan loop je tegen muren op. Erg vervelend!

Hoe ben je uiteindelijk met deze geweldig populaire ontwikkeling in aanraking gekomen? Op een dag kwam ik thuis en zei tegen mijn vrouw: “ ik ga even naar boven, ik moet eens even goed nadenken wat ik nu nog wil”. Wat mis ik nu, waar is nog winst te halen? Wij trainen van alles! Techniek, tactiek, lopen, kracht, mentaal. Het “kijken naar, het zien van“ komen niet expliciet aan de orde. Hoe eerder dat je adequaat reageert op een situatie hoe meer profijt dat je van je actie zult hebben, maar deze reactie is afhankelijk van wat en hoe je iets ziet. Hoe eerder je iets ziet, hoe sneller je reactie zal zijn.

Wist je dat : 

80 tot 90%  van de beslissingen die in de sport worden genomen zijn gebaseerd op visuele informatie, 70% van het brein betrokken is bij de verwerking van die visuele informatie, onze ogen zeer stress gevoelig zijn – > focussen en concentratie zijn zeer belangrijk, ogen raken eerder vermoeid dan het lichaam, Het oog wordt geleid door de oogspiertjes , een spier die moet worden getraind anders worden ze snel moe à  vermoeide ogen hebben een negatieve invloed op de prestatie. Als je ogen moe worden, worden je hersenen ook moe en slaperig, met als resultaat dat je lichaamsspieren traag worden evenals je reactietijd en je vermogen om de juiste beslissingen te nemen. De ogen leiden het lichaam en het lichaam kan niet goed bewegen wanneer de ogen dit niet meer voldoende kunnen dicteren.

dan zal het duidelijk zijn hoe belangrijk het is om de ogen (oogspiertjes) te trainen.

Eyevision is gewoon een must ! Ik ging naar beneden en zei tegen mijn vrouw: “ Ik weet wat ik ga doen, ik ga mij storten op het visuele in de sport”. Dat is niet iets nieuws dat werd ook al door andere trainers gedaan. Voor mij was Dr. Sherylle Calder, met haar Eye gym, een inspiratiebron. Haar: Be better. Be faster. Be smarter hebben mij aan het denken gezet. Ik ben 2 jaar bezig geweest om een fundament te zoeken waarop ik mijn methode kon uitbouwen.

Via internet kwam ik allerlei studies tegen die er te vinden zijn over deze materie. De VS is ook daarin het verst; alle tophonkballers, footballers etc. hebben en trainen met de Stroboscopische bril. Dit deden ze met de Nike Sparq Vapor Strobe Eyewear. Deze bril kun je op 8 verschillende manieren instellen. Ik heb er direct 2 besteld en ben aan de slag gegaan. Na een tijdje was ik erop uitgekeken en wilde meer. Ik kwam via internet in Japan en daar vond ik wat ik zocht. Die bril was in het gebruik een sensatie en kon je qua frequentie instellen van 1 tot 150 Hz. De functieverhouding (Duty Ratio) was instelbaar van 30% tot 95%. Hiermee ben ik aan de slag gegaan en elke training met die bril maakte mij enthousiaster. Dit was echt een hit!

Hoe werkt deze bril, wat kun je ermee en wat is het uiteindelijke doel? Ik moet dan eerst even kort iets uitleggen:

Het kijken naar een stilstaand object en een bewegend object zijn 2 verschillende dingen. Een stilstaand object zien wij direct, bij een bewegend object is er sprake van gezichtsvertraging (delay of perception). Onze visuele waarneming wordt slechter of beperkter als wij te maken krijgen met objecten met een hoge snelheid. Oplossing = veel trainen? Nee!

Wij moeten zorgen dat het lijkt alsof een bewegend object stilstaat, dat kun je beter zien! Dus moeten we op zoek naar iets waardoor de hersenen het bewegende object interpreteren als een stilstaand object. Dat iets is de stroboscopische bril. Een Stroboscopische bril is een bril waarvan de  glazen voorzien zijn van een Liquid Crystal Display(LCD) uitgerust met een aantal sluiters. Als gevolg van het knipperende LCD in de glazen van de bril, interpreteren de hersenen het bewegende object als een stilstaand object.

Terwijl de bril knippert, ben je in staat om bij honkbal de bal die door de werper wordt gegooid veel duidelijker te zien, zelfs als de bal met hoge snelheid nadert. Als gevolg van het knipperende LCD in de glazen van de bril, interpreteren de hersenen de bewegende bal als een stilstaande bal. Terwijl de echte, bewegende beelden van de bal door de sluiters van het LCD worden afgesloten, blijft het bewegingsspectrum van de bal in de hersenen bewaard. 

Wat doet de Stroboscopische bril? De Shutter-bril vermindert het aantal beelden, die de hersenen per seconde ter beschikking staan om te verwerken en vervolgens in sporthandelingen om te zetten. Door gebruik te maken van verschillende frequenties en functieverhoudingen kunnen wij de sporter helpen om de voor hun specifieke sport een betere waarneming te krijgen. Je kunt het beeld van het bewegende object in “stukjes hakken” zodat het een serie van stilstaande beelden wordt. Als je dan naar de niet bewegende beelden kijkt doet het er niet zoveel toe dat er sprake is van de eerder genoemde gezichtsvertraging, omdat je het object nu heel duidelijk kunt zien. Het resultaat is dat voor je gevoel het object veel langzamer beweegt dan in werkelijkheid het geval is. Een stilstaand object is duidelijker waarneembaar dan een bewegend object en deze methode is zeer effectief voor iedere sport waarbij het een vereiste is dat je snel bewegende objecten moet kunnen zien.

Wat is het doel m.b.t de sporter? Dit betekent dat de sporter leert, om met minder beelden (informatie) per tijdseenheid, sneller op een situatie te reageren. Hij heeft minder beelden nodig om te verwerken en vervolgens in sporthandelingen om te zetten. Zet de sporter de bril af, dan heeft hij weer meer en preciezere beelden (informatie) ter beschikking, wat hij nu echter merkt is dat hij niet alle informatie nodig heeft. Daarom hebben veel sporters het gevoel dat wat er gebeurt schijnbaar langzamer verloopt of dat zij meer tijd hebben om te reageren.

Wat gebeurt er precies in de hersenen en is deze manier van trainen voor iedereen geschikt, kan jeugd er bijvoorbeeld ook mee werken? Wat er gebeurt in de hersenen, daar waag ik mij niet aan. Wat voor processen er zich afspelen binnen de hersenen daarvoor moet je bij de deskundigen zijn. Het schijnt zo te zijn dat 70% van het brein betrokken is bij de verwerking van visuele informatie. Op het moment dat je gaat werken met de Stroboscopische bril dan moeten de hersenen sneller reageren op een binnenkomend beeld. Er zijn minder beelden beschikbaar en de pauze tussen de beelden zijn langer ( in de pauzes ziet de sporter niets). Dit betekent dat tussen 2 binnenkomende beelden heeft zich de situatie sterker verandert dan als je geen bril op zou hebben. Daar de pauze tussen 2 beelden langer is, moet de sporter beter visualiseren wat er in de tussentijd gebeurd is.

Hij moet “ het gat “ in zijn waarneming invullen door te VISUALISEREN (Visualisatie is het vertalen van een gedachte naar bv. een beeld)

Om geen prestatie verlies te krijgen, moet de sporter zich voorstellen wat er direct kan gebeuren. Hij moet adequaat reageren op de ontstane situatie . Hij moet anticiperen op de ontstane situatie.

Iedereen die gaat trainen met de Stroboscopische bril moet zich laten checken door een deskundige optometrist. Waarom?

Het is noodzakelijk om te weten of dat de sporter een gezond en normaal functionerend visueel systeem heeft. Als de sporter een gebrekkige of verstoorde visuele waarneming heeft, kan trainen met de Stroboscopische bril eerder schade toebrengen dan dat het zien en waarnemen beter en sneller gaat. Ook moet de oog-hand coördinatie en oog-hand reactie snelheid in dit hele verhaal niet vergeten worden. De visuele dominantie moet bepaald worden. Van daaruit kan de positie in het veld mede bepaald worden en kan er eventueel getraind worden om het visuele systeem aan één zijnde te verbeteren. Ik werk samen met Martin van Warmerdam van Warmerdam Opticiens in ’s-Hertogenbosch. Hij weet wat ik wil weten en geeft duidelijk aan wie verbeterd kan worden op welke aspecten en waar de sterke en zwakke punten zitten van deze sporter.  Het is zeker te gebruiken voor de jeugd, het is eigenlijk bij voorkeur te gebruiken voor de jeugd. We worden bijna blind geboren en tot ons achtste jaar zijn we bezig het oog te laten volgroeien. Daarna is ons visuele systeem aan de beurt. We leren met twee ogen kijken tussen ons 8^e en 18^e levensjaar. En hoe ouder we worden, dus te moeilijker kunnen we ons iets aanleren en het is al helemaal moeilijk om ons iets af te leren als we ouder zijn. dus visuele training is het nuttigst op jonge leeftijd.

Wat train je eigenlijk bij de visuele training? Het “ zien “ is een aangeleerd proces net als leren lopen en fietsen. Je moet ook leren zien. Het zien van de bal is dus niet aangeboren, maar met training kan het worden verworven en verbeterd. Het zien bepaalt hoe snel de bal beoordeeld en gespeeld kan worden. De vaardigheid om de bal vroeg te zien, is een van de belangrijkste vaardigheden die een sporter kan bezitten.

Wanneer de spelers meer “zien”, dan kunnen ze de situatie veel sneller beoordelen en daardoor betere beslissingen nemen.

Bij de meeste mensen ontwikkelt dit proces zich spontaan maar toch kan het nodig zijn, om betere resultaten te krijgen, er extra voor te oefenen.          Door training van de visuele vaardigheden zal de handelingssnelheid van de spelers/sters aanmerkelijk vergroot worden en daardoor zal het spel sneller worden! Visuele vaardigheden kunnen verbeterd worden net als de spieren van je lichaam. 

Hoe ziet het trainingsprogramma er bij jou uit?

Het trainingsprogramma ziet er als volgt uit:

• Nulmeting, dit is een functioneel-optometrisch onderzoek door een optometrist.
• Dan worden normale oogmetingen gedaan en een meting van de sport vision eigenschappen, plus veldtesten
• Twee en half tot drie maanden trainen met speciale trainingsattributen, vervolgens trainen met deze attributen in combinatie met de Stroboscopische bril en tot slot sport specifiek trainen met de Stroboscopische bril
• Dit 1 à 2x per week. 30 minuten per keer.  Ideaal is 3x per week, om de dag!
• Eindmeting, weer een functioneel-optometrisch onderzoek door een optometrist.
• Waarbij de normale oogmetingen gedaan worden + een meting van de sport vision eigenschappen + veldtesten

Doel van de trainingen: Het vermogen om te anticiperen te verbeteren, de handelingssnelheid te vergroten en gezichtsvertraging (delay of perception) te verkorten zodat de sporter sneller kan reageren. Op dit moment geef ik deze trainingen bij Hockey, Tennis, Taekwondo en Schermen, maar alle sporten waarbij een bewegend object in het spel is kunnen profiteren van deze trainingen.

Kunnen uitsluitend clubs deze ontwikkeling aanschaffen of is het ook los voor trainers te koop? Clubs, trainers en particulieren kunnen deze bril kopen. De bril waar wij het over hebben is de Visionup Athlete VA10-FA. Daarnaast bestaat er voor trainers de Visionup 2MJ-03SE. Deze bril is voorzien van een afstandsbediening en heeft als extra dat je ook het niet-dominante oog kunt trainen. Over enkele weken is de speciale bril voor de jeugd leverbaar. Alle brillen zijn uitsluitend bij mijn bedrijf te kopen, wij zijn namelijk de unieke distributeur voor de Benelux.